Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Przasnyszu

Dziecko sześcioletnie w szkole

Gotowość do szkoły:

a) Gotowość poznawcza:

  • dziecko posiada podstawowe informacje o sobie: potrafi się przedstawić, podać swój wiek, adres zamieszkania, imiona rodziców i podstawowe informacje o swojej rodzinie i najbliższym otoczeniu,
  • wykazuje coraz lepszą orientację w przestrzeni: potrafi lokalizować miejsca w najbliższym otoczeniu – swoje przedszkole, najbliższy sklep, park,
  • wykazuje coraz lepszą orientację w czasie: uświadamia sobie kolejność występowania zdarzeń – np. dni tygodnia, umie przewidywać zdarzenia, ocenić czas trwania zdarzeń,
  • rozumie związki przyczynowo-skutkowe, np. proces wypieku ciasta
  • zabawa dziecka jest uporządkowana, działa według planu, wciela się w różne role, np. zabawa w dom, szkołę,
  • interesuje się czytaniem, pisaniem, liczeniem, zadaje pytania, samo próbuje to robić,
  • potrafi skupić uwagę przez dłuższy czas na tej samej czynności,
  • zaczyna stosować indywidualne strategie pamięciowe, np. kilkakrotnie powtarza znaną mu treść czy jakieś polecenie,
  • interesuje się otaczającym je światem, zjawiskami przyrody, tym, co podają wiadomości, np. w radio czy telewizji,
  • zaczyna interesować się szkołą, pyta o to rodzeństwo czy starszych kolegów.


b) Gotowość emocjonalna:

  • potrafi uzewnętrzniać swoje emocje w sposób akceptowany przez innych ludzi, stara się hamować takie przejawy emocji, jak krzyk, pisk, podskoki, bieganie,
  • rozpoznaje i umie nazwać emocje własne oraz innych,
  • rozumie swoje emocje, np. wie co jest przyczyną jego smutku lub złości,
  • uczy się kontrolować swoje emocje, np. umie poczekać na nagrodę, znosi porażki,
  • rozumie wpływ swoich emocji na innych ludzi, np. gdy jestem smutny, moja mama też jest smutna.


c) Gotowość społeczna:

  • potrafi inicjować kontakty z innymi dziećmi i odpowiadać na ich zainteresowanie,
  • umie podtrzymać kontakt, kontynuuje rozmowę, zadaje pytania, słucha uważnie i odpowiada na pytania,
  • stosuje zasadę wymienności w kontaktach społecznych, np. kiedy ja mówię, ty słuchasz, a kiedy mówisz ty, ja słucham ciebie,
  • umie bawić się zgodnie w grupie dzieci i umie z nimi współpracować.

d) Gotowość moralna:

  • zna podstawowe normy i zasady obowiązujące w określonych miejscach, np. w domu, w sklepie, w teatrze, kościele, u lekarza,
  • potrafi podporządkować się zasadom wyznaczonym przez dorosłych,
  • jest obowiązkowe i wytrwałe także wtedy, gdy nikt go w danej chwili nie chwali i nie kontroluje, samodzielnie finalizuje rozpoczętą przez siebie czynność, np. rysunek.

e) Samoświadomość:

  • zna swoje umiejętności i kompetencje, wie w czym jest dobre,
  • zna swoje słabości i umie sobie z nimi radzić, np. prosi o pomoc dorosłego,
  • zna swoje szczególne talenty – muzyczne, plastyczne, sportowe,
  • wie, które posiadane przez niego umiejętności są niezbędne do podjęcia roli ucznia,
  • wie, że wielu rzeczy nie umie i nauczy się ich w szkole.

f) Postawa względem szkoły i uczenia się:

  • dostrzega korzyści płynące z nauki pod kierunkiem innej osoby,
  • posiada pozytywny obraz szkoły,
  • rozumie różnice między rolą przedszkolaka i ucznia,
  • zna podobieństwa między rolą przedszkolaka i ucznia.

Kompetencje nauczyciela, a praca w zróżnicowanym zespole klasowym – zadania szkoły:
a) Umiejętność konstruowania różnorodnych i elastycznych ofert edukacyjnych:

  • nauczyciel planuje zadania dla uczniów do pracy samodzielnej, do wykonania w parach oraz w zespołach o różnej wielkości,
  • wykorzystuje różne źródła informacji i zachęca dzieci do samodzielnego wyszukiwania,
  • wykorzystuje różne „naturalne” sytuacje i materiały edukacyjne, np. związane z porami roku, charakterem zawodu czy pracy rodziców, specyfiki geograficznej i tradycji kulturowej regionu, kultury ludowej, okazjonalnych uroczystości w otoczeniu szkoły, wydarzeń w Polsce i na świecie.

b) Umiejętność dopasowania oferty edukacyjnej do poziomu gotowości różnych dzieci w klasie:

  • nauczyciel zmienia skład i liczbę dzieci w małych zespołach w zależności od charakteru zadania i umiejętności dzieci,
  • tworzy sytuacje i zadania dające szansę na uzupełnienie braków i ćwiczenie słabiej opanowanej umiejętności,
  • tworzy sytuacje i zadania dające szansę na rozwijanie zainteresowań, uzdolnień i doskonalenie jakiejś umiejętności,
  • zmienia role, jakie pełnią dzieci w małych zespołach lub w klasie, dając każdemu szansę nauczenia się pełnienia różnych ról,
  • tak organizuje czas na wykonanie zadań, aby dzieci nie poganiać,
  • umożliwia dzieciom dokończenie zadań z konieczności przerwanych.

c) Umiejętność udzielenia pomocy i wspierania dzieci natrafiających na problemy w realizacji oferty edukacyjnej:

  • nauczyciel stosuje zasadę tzw. wycofującej się pomocy, czyli pomocy minimalnie koniecznej, aby dziecko mogło dalej działać samodzielnie,
  • różnicuje formę pomocy dzieciom stosownie do okoliczności, np.: udzielenie dodatkowej informacji → pomoc w znalezieniu tej informacji, pokazanie jak coś wykonać → pomoc techniczna przy wykonaniu czegoś, życzliwe wsparcie → pomoc emocjonalna w trudnej dla dziecka sytuacji,
  • rozmawia z dzieckiem, które sobie nie radzi i podkreśla postępy, jakie robi,
  • nie stosuje porównywania dziecka, które sobie z czymś nie radzi z innymi dziećmi, nie zawstydza go, nie pogania,
  • o trudnościach rozmawia z dzieckiem „w cztery oczy”, a nie publicznie.

d) Umiejętność zaplanowania monitoringu postępów dzieci w procesie edukacji:

  • nauczyciel zwraca szczególną uwagę na zmiany, jakie zachodzą w zachowaniu dzieci i poziomie wykonywania zadań szkolnych,
  • rozmawia z dziećmi o ich postępach – wtedy łatwiej mu wskazać, co jest jeszcze do zrobienia czy poprawienia,
  • rozmawia z rodzicami o zmianach i postępie w funkcjonowaniu dziecka,
  • na spotkaniach klasowych z rodzicami podkreśla postępy dzieci, wskazuje ich mocne strony – wtedy łatwiej na tym tle poinformować o niedociągnięciach, nieprawidłowych zachowaniach czy brakach.

e) Umiejętność dokonywania ewaluacji postępów dzieci, włączanie w ten proces rodziców i dzieci (samoocena):

  • nauczyciel stosuje różne formy ewaluacji osiągnięć dzieci, czyli informowania ich o postępach, np. standardowe oceny liczbowe, oceny opisowe, różne symbole, różne nagrody za pokonanie szczególnie dużych trudności,
  • stosuje różne formy eksponowania osiągnięć dzieci w klasie, na terenie szkoły, poza szkołą, wykorzystuje do tego stronę internetową szkoły,
  • dba o pokazanie różnych osiągnięć wszystkich dzieci,
  • włącza dzieci w ten proces, rozmawia z nimi o różnych kryteriach ocen, zachęca do samodzielnego wybierania prac plastycznych na wystawy dla różnych odbiorców.

f) Umiejętność nawiązywania kontaktu i współpracy z rodzinami dziecka:

  • nauczyciel stosuje różne formy kontaktowania się z rodzicami, także Internet,
  • dba o indywidualne kontakty z rodzicami, przekazuje im przede wszystkim swoje spostrzeżenia na temat osiągnięć i postępów dzieci,
  • planuje zadania domowe wymagające pracy zespołowej – udziału innych dzieci i ich rodziców,
  • włącza rodziców w różne prace na rzecz klasy i szkoły oraz otoczenia szkoły,
  • w razie potrzeby kontaktuje rodziców z różnego rodzaju specjalistami.

g) Przygotowanie szkoły do potrzeb dzieci sześcioletnich:

  • przygotowanie infrastruktury szkoły do potrzeb sześciolatków,
  • zadbanie o tzw. pierwsze wrażenie jakie wywołuje szkoła na rodzicach i dzieciach bo buduje ono nastawienie wobec niej, nauczycieli i uczenia się,
  • wydzielenie odrębnych stref, przeznaczonych wyłącznie dla dzieci młodszych w szkole (np. szatnia, miejsce na boisku, plac zabaw, miejsce na świetlicy, stołówce), co daje dzieciom poczucie bezpieczeństwa i swobody,
  • sale lekcyjne powinny być dostosowane do potrzeb psychofizycznych sześciolatków poprzez wyodrębnienie w nich miejsca do pracy, nauki, zabawy i odpoczynku,
  • wyposażenie sali w lekkie i dostosowane wielkością do dzieci sześcioletnich meble (ławki, krzesła, szafki na kółkach),
  • zapewnienie ciekawych i atrakcyjnych pomocy dydaktycznych (gry edukacyjne, plansze, tablice interaktywne),
  • tworzenie „programów adaptacji” we współpracy z przedszkolami dających możliwość dzieciom i ich rodzicom zapoznania się ze szkołą jeszcze przed rozpoczęciem roku szkolnego,
  • zadbanie o profilaktyczną funkcję szkoły – zapewnienie kontaktu ze specjalistami (psychologiem, pedagogiem) na terenie szkoły, współpraca z placówkami specjalistycznymi, np. poradnią psychologiczno-pedagogiczną,
  • pomoc rodzicom we wspomaganiu dziecka w procesie edukacji (np. organizowanie na terenie szkoły czy przy okazji spotkań klasowych z wychowawcą – konsultacji z logopedą, psychologiem, pedagogiem szkolnym w celu przekazywania wiedzy na temat prawidłowości rozwojowych, nowoczesnych środków i technik uczenia się, metod wychowawczych, itp.